We keren terug naar Seoul om ons voor te bereiden op het tweede deel van onze reis: een fietstocht van ruim 630 kilometer langs de Vier Rivieren Route naar Busan, in het uiterste zuiden van het land. Deze route, officieel bekend als de Four Rivers Cross-Country Cycling Road, is een netwerk van fietspaden dat de vier belangrijkste rivieren van Zuid-Korea volgt: de Han, Nakdong, Geum en Yeongsan.

De Vier Rivieren Route is ontstaan uit een ambitieus project van de Koreaanse overheid, gericht op het revitaliseren van rivieren en het stimuleren van recreatie. Dit programma heeft niet alleen de overstromingsrisico’s beperkt, maar ook de mogelijkheden voor recreatie enorm vergroot. Eigenlijk kun je het zien als de Koreaanse versie van het Nederlandse Ruimte voor de Rivier.

De infrastructuur langs de route is indrukwekkend: luxe fietsbruggen, tunnels die speciaal zijn aangelegd voor fietsers, en keurige parken waar je kunt kamperen of even op adem kunt komen. Alles lijkt hier ontworpen met fietsers in gedachten. Om de paar kilometer tref je een rustplaats met banken, watertappunten en schone openbare toiletten. Heb je trek gekregen? Dan is er altijd wel een CU of GS25 (kleine supermarkt) in de buurt, waar je een magnetronburger kunt opwarmen of een bak noodles kunt klaarmaken. Zelfs op de meest afgelegen stukken hoef je nooit lang zonder voorzieningen te zitten.

Zelf hebben we geen fietsen meegenomen naar Korea. Mette’s elektrische fiets mocht niet mee in het vliegtuig vanwege de batterij, en zonder accu zou het fietsplezier toch een stuk minder zijn. Gelukkig kun je in Zuid-Korea op steeds meer plekken goede fietsen huren. Na grondig onderzoek vond Mette een fietsenwinkel in Seoul: Bike Nara. Deze winkel, ideaal gelegen vlak bij het fietspad langs de Han-rivier, had precies wat we nodig hadden: twee Giant fietsen, compleet met waterdichte Ortlieb fietstassen, waarvan één elektrisch.

Gelukkig kun je in Zuid-Korea op steeds meer plekken goede fietsen huren

“De route volgt misschien wel rivieren en is daardoor grotendeels vlak,” zegt Mette terwijl ze haar keuze verdedigt, “maar we zullen toch echt een paar keer een waterscheiding over moeten. En dat betekent stevige klimmetjes.” Geen discussie mogelijk.

Een feestelijke start langs de Han-rivier

Wij beginnen ons fietsavontuur op Hangul Day, een nationale feestdag ter ere van de creatie van het Koreaanse alfabet. Langs de Han-rivier in Seoul lijkt het wel een festival. De parken staan vol met tenten en kleurrijke parasols – niet om te overnachten, maar om te picknicken. Families en vriendengroepen grillen vlees op kleine draagbare barbecues, delen hapjes uit die in keurige bakjes van huis zijn meegenomen, of slurpen noodles naar binnen die ze zojuist bij een nabijgelegen supermarkt hebben klaargemaakt. Het is een gezellige bedoening. Alleen de muziek ontbreekt.  

Langs de Han-rivier in Seoul lijkt het wel een festival. De parken staan vol met tenten en kleurrijke parasols

De fietspaden krioelen van fietsers in alle soorten en maten: kinderen op felgekleurde kinderfietsen, recreanten op degelijke stadsfietsen en mountainbikes – die je trouwens op veel plekken langs de rivier kunt huren – en fanatieke wielrenners in strakke outfits op glimmende carbon frames, alsof ze rechtstreeks uit de Tour de France zijn komen fietsen. Wij laveren er tussendoor, met lichte angst voor de fietsskelters waarin hele gezinnen zigzaggend het fietspad onveilig maken.  

Een stad vol bruggen

Seoul is een reusachtige stad. Het officiële begin van de fietsroute ligt aan de westkust, voorbij Incheon. Wij beginnen ergens halverwege de stad, en nog steeds is het bijna 50 kilometer voordat we eindelijk de eindeloze stad achter ons laten. Het fietspad slingert onder een onwaarschijnlijk aantal bruggen door: verkeersbruggen, fietsbruggen, voetgangersbruggen, treinbruggen en metrobruggen met meerdere verdiepingen. Elke minuut dendert er wel een eindeloze metro overheen. Ik ben gestopt met tellen, maar het moeten er tientallen zijn. Het is een gek idee: in Nederland doen we twintig jaar over de beslissing om één brug te bouwen. Hier lijken ze in dezelfde tijd twintig bruggen neer te zetten.

Ondertussen glijdt de skyline van Seoul langs ons heen, met als hoogtepunt de iconische Lotte Tower. Met zijn hoogte van 555 meter is het het hoogste gebouw van Korea en een van de hoogste ter wereld. De taps toelopende vorm van de toren, biedt een verfrissend contrast met de witte, uniforme appartementencomplexen die de stad domineren en zo uit de febariek te zijn gerold. Erg functioneel, maar zonder karakter.  Om de oevers van de rivier vrij te houden voor parken en recreatie hebben de stadsplanners ervoor gekozen om de verkeerswegen op palen in het water te bouwen. Hele klaverbladen zweven boven de rivier, alsof het een spelletje SimCity is.

Rode hokjes en stempelstress

Naarmate we verder fietsen, laten we de stad achter ons en verandert het decor in rustige valleien en kleine dorpjes. Het landschap is niet overal even spectaculair, maar de route is altijd zorgvuldig gemarkeerd met blauwe borden. Op vaste plekken staan rode telefoonhokjes die dienstdoen als stempelpunt voor het officiële fietspaspoort. Deze hokjes, die lijken op klassieke Londense telefooncellen, vormen een vrolijk contrast met de vaak functionele omgeving. Voor de Koreanen die deze route fietsen is het verzamelen van stempels bloedserieus. Bij elk stempelpunt wordt gestopt voor een stempel in het paspoort, waarna ze verder fietsen met een zichtbare voldoening alsof ze een belangrijke missie hebben volbracht.

Wij zijn iets minder fanatiek. Belangrijkste reden is dat we geen stempelboekje hebben en ook niet bij de start zijn begonnen. Recht op een medaille hebben we toch al niet meer. Dat blijkt echter niet de bedoeling. Op een gegeven moment werden we ingehaald door een bezorgde Koreaanse fietser die wild gebaarde dat we een stempelpunt hadden gemist. Het duurde even voordat we begrepen wat hij bedoelde, maar toen we alsnog een halfslachtige poging deden om de gemiste stempel te halen, zag je de opluchting op zijn gezicht. Blijkbaar hoort het verzamelen van stempels bij de complete ervaring

Van lekke band tot love motel

Op de derde dag, vlak voor het einde van de middag, krijgen we een lekke band. Geen paniek. Plakken en een band wisselen is normaal gesproken een routineklus. Maar dan moet je wel de juiste spullen hebben. Wat begint met een klein ongemak, groeit al snel uit tot een situatie die je voorzichtig als stressverhogend kunt omschrijven. De bandenplakkers blijken nergens te vinden. Onze eerste reserve binnenband? Die kunnen we niet oppompen, omdat de fietspomp niet past op het ventiel. En de tweede binnenband, die wél bij de pomp past, heeft een ventiel dat te groot is voor de opening in het wiel. We kijken elkaar aan: dit wordt lopen.

Wat begint met een klein ongemak, groeit al snel uit tot een situatie die je voorzichtig als stressverhogend kunt omschrijven

Het is nog tien kilometer naar de camping en de schemering zet al in. Op Booking zien we een hotel in de buurt, maar dat kost meer dan 100 euro per nacht – iets boven ons budget. Gelukkig ontdekken we via de Koreaanse hotel-app Kakao een betaalbaar motel. Reserveren lukt niet, dus besluiten we er gewoon langs te gaan. En zo maken we voor het eerst kennis met het fenomeen ‘love motel’.

Love motels zijn een begrip in Zuid-Korea. Door de beperkte privacy in kleine appartementen en het feit dat veel jongeren lang bij hun ouders wonen, bieden deze motels een discrete uitkomst. Voor de toevallige passant zien ze eruit als gewone motels, maar alles draait om anonimiteit. Door een poort komen we op een binnenplaats met grotendeels gesloten garagedeuren. Voor ons opent een enkele deur, en wij mogen met onze fietsen naar binnen. Een sleutel is niet nodig; het openen en sluiten wordt geregeld door een kind dat er niet ouder uitziet dan twaalf.

We parkeren onze fietsen en volgen een smalle trap die ons naar een grote kamer brengt. De inrichting laat zich omschrijven als praktisch-romantisch: een groot bed, een gigantische televisie met een minstens zo gigantische afstandsbediening waarmee je de hele kamer kunt bedienen, en in het midden een bubbelbad zo groot dat je zou overwegen een paar baantjes te trekken.

De inrichting laat zich omschrijven als praktisch-romantisch

Wat onze aandacht echter direct trekt, is een blauw verlichte kast met lege vakjes en Koreaanse labels. Google Translate geeft uitleg: deze kast is normaal gevuld met liefdesattributen die je anoniem kunt aanschaffen. Het lijkt erop dat wij de kamer hebben gekregen die wordt vrijgehouden voor ‘onschuldige’ toeristen. Hoewel we nog altijd liever onder de sterren kamperen, waarderen we het comfort en de absurditeit van deze plek.

De service van de Koreanen

Het love motel biedt dan wel een onverwachte oase van comfort, maar onze platte band blijft een onopgelost probleem. In de omgeving is geen enkele winkel te vinden die ons kan helpen. Plan A is simpel: de volgende dag met de trein of bus naar Cheongju, hopen dat de fietsen mee kunnen en daar een fietsenmaker zoeken. Een logistieke uitdaging die waarschijnlijk een hele dag gaat kosten.

Plan B is ambitieuzer. Mette neemt contact op met Bike Nara in Seoul, de plek waar we onze fietsen hebben gehuurd, om het probleem uit te leggen. Misschien hebben zij een oplossing. Wat we nog niet weten – maar nu leren – is dat service in Korea een erezaak is. Iets als ‘slechte service’ lijkt hier simpelweg niet te bestaan.

Een voorbeeld? Apple. Het technologiebedrijf, beroemd om zijn strakke ontwerpen en dito prijzen, komt in Korea flink onder vuur te liggen omdat het defecte iPhones niet zonder meer wil vervangen. De reactie van de Koreanen? Massale verontwaardiging, want hier verwacht je simpelweg dat premiumproducten premiumservice bieden. Het idee dat een klant met een kapotte telefoon niet direct wordt geholpen, past niet in hun verwachtingspatroon. Uiteindelijk buigt Apple: de regels worden aangepast en defecte toestellen worden voortaan kosteloos omgeruild. Klanttevredenheid is hier niet alleen een doel, maar een basisrecht.

Wat we nog niet weten – maar nu leren – is dat service in Korea een erezaak is

Het is al tegen negenen in de avond, maar binnen een half uur belt Bike Nara terug met een oplossing. De volgende ochtend om half negen worden we opgehaald met een busje. Daarmee worden we, fiets en al, naar Chungju gebracht. Niet alleen wordt de lekke band gerepareerd, maar preventief worden ook de buitenbanden vervangen. Als dit geen voorbeeld is van service die je ‘premium’ mag noemen, dan weet ik het ook niet meer.

Hoewel dit een perfecte oplossing lijkt, is er één detail dat niet past in mijn filosofie: als het kan, fiets ik graag elke kilometer zelf. Voor mij hoort het bij de reis om iedere bocht, brug en heuvel fietsend te beleven. Terwijl Mette met het busje vooruit snelt naar een werkende fiets, blijf ik cruisen langs de meanderende rivier. De route voert me langs een eindeloze camping die hier spontaan lijkt te zijn ontstaan. Onderweg ontdek ik een paar dingen: Koreanen houden van kamperen, ze houden van vissen – het liefst in die combinatie – en blijkbaar wordt er tegenwoordig minder hard gewerkt dan ik dacht. Het is nog maar vrijdagochtend, maar het voelt alsof iedereen al in weekendmodus staat.

Kamperen

Nu we weer kunnen fietsen, kunnen we ook nadenken over kamperen. Onze eigen fietsen hebben we dan wel thuisgelaten, maar niet zonder reden zijn we met bomvolle rugtassen van huis vertrokken. Onze volledige kampeeruitrusting – tent, slaapzakken, matjes en zelfs kookgerei – is mee. Het zou een gemiste kans zijn om dat niet te gebruiken, zeker omdat we al wisten dat Korea een fantastisch land is om te kamperen.

Onze eigen fietsen hebben we dan wel thuisgelaten, maar niet zonder reden zijn we met bomvolle rugtassen van huis vertrokken

De officiële campings zijn populair bij Koreanen, die met campers en caravans massaal de natuur intrekken. Tentkamperen is hier minstens zo geliefd, maar dan wel in stijl. Luxe kampeerstoelen, kampvuren en zelfs flatscreen-tv’s in de kofferbak van hun Hyundai SUV zijn eerder regel dan uitzondering. In de weekenden stromen de campings vol met families en vriendengroepen, en eten speelt een hoofdrol: barbecues vol sappig vlees en verse vis, terwijl tafels in de voortent overladen zijn met kleurrijke gerechten.

Het mooie van Korea is dat kamperen buiten de officiële campings ook verrassend eenvoudig is. Eigenlijk mag je op de meeste plekken gewoon je tent opzetten, zolang je de boel netjes achterlaat. Perfect in de weekenden als de officiële campings bommetje vol staan. Langs de fietsroute vinden we talloze idyllische plekken waar je met uitzicht op bergen of rivier je kamp kunt opslaan. Het land van perfecte voorzieningen stelt ook hier niet teleur: vaak is er een openbaar toilet of watertappunt vlakbij. Het voelt bijna als wildkamperen, maar dan met perfecte voorzieningen. Bijkomend voordeel: met een stopcontact kunnen we elke dag de accu van Mette haar fiets opladen.  

Een steeds veranderend landschap

Ook al is Zuid-Korea een dichtbevolkt en zeer verstedelijkt land, de route verrast met haar afwisseling van landelijke en natuurlijke taferelen. Wie een avontuurlijke fietsroute verwacht vol spannende paden en uitdagende beklimmingen, kan wellicht teleurgesteld raken. Maar voor wie een dwarsdoorsnede van het land wil zien – zowel letterlijk als figuurlijk – is dit een schot in de roos.

Wie een avontuurlijke fietsroute verwacht vol spannende paden en uitdagende beklimmingen, kan wellicht teleurgesteld raken

Zodra we de steden achter ons laten, maakt de bebouwing en de drukke infrastructuur plaats voor een rustgevende mix van kleinschalige akkers en landelijke dorpen. Tussen de rijstvelden liggen stroken met paprika’s, maïs en andere gewassen, allemaal zorgvuldig geplant in keurige rijen. Hier en daar passeren we boerenhuizen met een metalen dak en een moestuin vol chilipepers, terwijl er trekkers staan die eruitzien alsof ze al decennia trouwe dienst doen. Koeien zien we alleen in grote naar ammoniak stinkende stallen.  

Langs de route liggen dorpen waar de tijd lijkt stil te staan. Smalle straatjes met kleine kruidenierswinkels en koffietentjes waar de lokale bevolking elkaar nog lijkt te kennen. De sfeer is gemoedelijk en ontspannen. Maar net als je denkt dat je in een idyllisch plattelandsdecor blijft, duikt er weer een stad op. Witte flatgebouwen staan als dominostenen aan de horizon. Deze overgang van dorps naar stedelijk voelt abrupt, maar past in dit land waar traditie en moderniteit elkaar constant afwisselen.

Bergen en klimmen

Dan zijn er de bergen. Mette wist dit natuurlijk al. Korea is een bergachtig land. Het volgen van vier rivieren, van de Gele Zee in het noordwesten naar de Japanse Zee in het zuidoosten, betekent niet dat we ontsnappen aan serieuze beklimmingen. De achtergrond van het landschap bestaat bijna continu uit bosrijke heuvels en bergen. De fietspaden volgen meestal de loop van de rivieren, maar zo nu en dan komt er een waterscheiding in zicht. En waterscheidingen betekenen klimmen.

Het volgen van vier rivieren betekent niet dat we ontsnappen aan serieuze beklimmingen

Hoe hoger we komen, hoe mooier het uitzicht: een agrarisch mozaïek onder ons, met de meanderende rivier die door het dal dat we achter ons laten verder stoomt. De bossen zijn aangenaam groen, vol variatie in bomen en struiken die het landschap levendig maken. Wilde dieren komen we alleen nooit tegen. Dit keer is het Mette die fluitend bovenkomt. Ik mis mijn eigen fiets, met net die paar extra versnellingen die een klim net wat makkelijker maken. Maar ik kom altijd boven – falen is geen optie. En daarna volgt de beloning: ‘What goes up, must go down.’

De zuidelijke stad Busan

Onze fietstocht door Korea overtreft al onze verwachtingen. Voorafgaand hadden we niet zulke hoge verwachtingen van de Vier Rivieren Route, maar de afwisseling tussen stad, natuur en agrarisch landschap houdt de tocht interessant van begin tot eind. Zelfs na tien dagen fietsen vervelen we ons geen moment. Wanneer we Busan, de tweede stad van Korea, binnenrijden, worden we opnieuw begroet door een zee van witte flatgebouwen. Langs de oever van de Nakdong-rivier fietsen we naar ons eindpunt, terwijl we genieten van het levendige stadsleven.

De vele parken langs de rivier worden voornamelijk bevolkt door ouderen die er massaal recreëren. Een opvallende activiteit is gateball, een soort kruising tussen croquet en golf. De spelers gebruiken grote houten stokken om ballen door kleine poortjes te slaan op een miniatuurgolfbaan. Gelukkig ontbreken hier de outfits met roze broeken en ruitjes die je normaal bij golf associeert; de Koreaanse senioren kiezen eerder voor comfortabele sportkleding in felle kleuren. Het is fascinerend om te zien hoe fanatiek deze senioren zijn. Wie niet golft, is druk bezig zichzelf fit en flexibel te houden op de fitnessapparaten die in elk park te vinden zijn. We zien ze zichzelf in hoeken vouwen die wij al lang niet meer zouden kunnen. Het hele tafereel geeft een inspirerend inkijkje in hoe belangrijk recreatie en beweging zijn in het dagelijks leven van veel Koreanen – als ze er tenminste tijd voor hebben.

Het is fascinerend om te zien hoe fanatiek deze senioren zijn. Wie niet golft, is druk bezig zichzelf fit en flexibel te houden

Het eindpunt van de route is een anticlimax. Op een eiland in de rivier kun je een laatste stempel halen, en dat is het dan. Geen overweldigend uitzicht over zee om je avontuur en de geleverde prestatie te overdenken. Dat deel organiseren we zelf wel. Busan biedt namelijk meer dan genoeg mogelijkheden om je tocht in stijl af te sluiten.

We vinden een accommodatie met een prachtig uitzicht vanaf de bovenste verdieping, waar we uitkijken over de zee en de lichtshow van de stad. Busan voelt anders dan Seoul; minder gepolijst, maar juist dat rauwe randje maakt het zo interessant. Hier kun je eindeloos dwalen door markten, havens en straten vol met kleine eetkraampjes, en genieten van het unieke karakter van deze levendige havenstad. Wij vinden het een perfect eindpunt van onze fietstocht.